بررسی تأثیر اجرای سیستم حمل ونقل دوچرخه برمحیط زیست شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها (مطالعه موردی: شهر اهواز)

توسعه نواحی شهری و افزایش جمعیت شهرها، همراه با افزایش روزافزون سفرهای موتوری بوده که این مسئله سبب پدید آمدن مشکلات زیادی ازقبیل تراکم ترافیک،اتلاف وقت شهروندان،آلودگی صوتی،آلودگی هوا وافزایش مصرف سوخت شده است. مشکلات فوق در بسیاری از کلان شهرهای کشورمان ایران، نیز آشکارا وجود دارد. دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه ای غیرموتوری، اقتصادی وسازگاربامحیط زیست،می تواند جایگزین مناسبی برای وسایل نقلیه موتوری باشد. هر چند برای سیستم حمل ونقل دوچرخه مزایا و محاسن زیادی بیان شده و در برخی از شهرهای جهان عملاً تأثیرات مثبت زیادی را در زمینه های ترافیکی، زیست محیطی و بهبود کیفیت زندگی داشته است؛ اما بررسی دقیق اثرات بهره گیری از این سیستم در کلان شهرهای ایران با توجه به شرایط و ویژگی های موجود باید بررسی و تحلیل شود. شهر اهواز با داشتن مشکلات ترافیکی و زیست محیطی زیاد به عنوان مطالعه موردی این پژوهش انتخاب شد. همچنین در این پژوهش ازنرم افزار aimsunکه علاوه بر تحلیل شاخص های ترافیکی، قابلیت تحلیل میزان مصرف سوخت و به تبع آن میزان نشر انواع آلاینده ها را داراست، استفاده شده است. برای بررسی شاخص های ترافیکی و میزان نشر آلاینده ها، سه گزینه متفاوت جهت پیاده سازی سیستم حمل ونقل دوچرخه در شهر اهواز تعریف شد. هر یک از این سه گزینه و حالت موجود(حالت پایه) در نرم افزار مدل شدند.در نهایت خروجی های نرم افزار شامل شاخص های ترافیکی و میزان نشر انواع آلاینده ها در همه ی گزینه ها و حالت پایه با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل نشان داد که بهترین عملکرد در گزینه دو که در آن تنها مسیرهای شریانی دارای مسیر ویژه دوچرخه می باشند، حاصل می شود. در این گزینه شاخص های ترافیکی( متوسط سرعت و تأخیر وارده بر کل وسایل نقلیه) تغییرات چندانی را با حالت پایه نشان نمی دهد؛ ولی کاهش 19 درصدی مصرف سوخت، کاهش 19 درصدی مونوکسید کربن و 16 درصدیsox به عنوان دو آلاینده مهم هوا، در این گزینه قابل توجه است. ضمن این که در گزینه های دیگر نیز کاهش میزان نشر آلاینده ها را شاهد هستیم.